Beste vrienden, De afgelopen weken waren in elk opzicht uitzonderlijk. Het noodweer dat ons land, Duitsland en Nederland trof, voelde als een zondvloed van Bijbelse proporties.

Een immense ravage, honderden vermisten en tientallen dodelijke slachtoffers. De intensiteit en de extreme schaal van de regenval, de kracht van het natuurgeweld, maakt stil en nederig.

In Duitsland werd een heel dorp weggevaagd. In eigen land veranderden pittoreske straten in kolkende waterstromen die alles in hun weg meesleurden. Huizen werden dodelijke vallen voor hun bewoners.

Tegenover de hartverscheurende beelden staat de spontane solidariteit van duizenden mensen die de handen uit de mouwen steken, die in onderdak voorzien, die geld en goederen doneren. Als een spontane bron van veerkracht die opwelt tegen de vernietigende kracht van de hemelsluizen in.

Terwijl met man en macht gewerkt wordt om de geleden schade te herstellen en de onthutsende beelden door mijn hoofd spoken, blijft een onmiskenbare gedachte opduiken: deze storm staat niet op zich. De klimaatcrisis is hier. We hebben ze niet kunnen voorkomen.

Alle achterafanalyses ten spijt. Al van bij de eerste rapporten van de Club Van Rome, nu een halve  eeuw geleden, wordt gewaarschuwd voor het scenario van de klimaatopwarming en de impact daarvan op mens en planeet. De waarschuwingen werden weggeschreven als doemscenario’s.

Toen ik in 2007 campagne voerde voor het parlement schreef ik onder de noemer Echo’s van de Toekomst een boekje met 5 brieven aan mijn toen nog ongeboren zoon. Een van die brieven ging over klimaat, en hoe in het tijdsbestek tussen zijn geboorte en volwassenwording, de noodzakelijke omslag zou moeten plaatsvinden.

Mijn zoon is nu 14. Hij is opgegroeid met nieuwsberichten over steeds extremer weer. In de lessen aardrijkskunde wordt de impact van klimaatverandering onderwezen. Van de dodelijk verzengde hittegolf in Canada over de tornado in Tsjechië tot de bosbranden in Siberië: de realiteit blijkt erger dan de wetenschappelijke voorspellingen.

Uiteraard is het onmogelijk om voor elke individuele extreme gebeurtenis het exacte aandeel van de klimaatverandering weer te geven. Een antwoord op die vraag is enkel mogelijk na degelijke analyse.

Maar met 1 graad opwarming is de trend meer dan duidelijk: zolang de temperatuur blijft stijgen zullen extreme stormen, overstromingen, droogtes en tornado’s elkaar vaker en vaker opvolgen. We moeten ons aanpassen, en snel. We moeten de verdere opwarming van onze planeet samen een halt toeroepen om erger te voorkomen. Structureel.

Dit is geen kwestie van een of andere politieke mening of overtuiging. Fysica onderhandelt niet. Het kan de wetten van de natuur geen ene moer schelen dat een politicus beslist dat nul, tien of pakweg, 35 procent ambitie tegen 2030 meer dan voldoende is vanuit een korte termijnperspectief. De harde wetenschappelijke analyse is dat 55 procent CO2-vermindering het startpunt is om de klimaatcrisis nog onder controle te kunnen krijgen.

Het enige wat al het blijvend wegkijken en uitstelgedrag ons oplevert is een nog hogere uitdaging, en een nog hogere kostprijs op nog minder tijd. Maar ook: een steeds hogere menselijke tol. Dat is een prijs die ik weiger te betalen. Ik besteed daarom geen geen seconde tijd meer aan luid roepende klimaatontkenners of aan de ‘merchants of doubt’ die vooral de gevestigde belangen van grote fossiele spelers willen beschermen.

Enkel actie brengt hoop. Hoewel we de klimaatcrisis niet hebben kunnen voorkomen, kunnen we ze wel nog stoppen. Door ons aan te passen: te zorgen voor meer open ruimte, werk te maken van ontharding, van buffercapaciteit, en van een bouwstop in overstromingsgevoelige gebieden. Door erger te voorkomen: de CO2-curve naar beneden te halen op het tempo waarop de wetenschap ons dat vraagt, zoals we ook met de coronacurve deden.

Daarvoor is samenwerking en actie essentieel. Europa gaf het nodige schot voor de boeg met de Green Deal en FiT for 55. De federale regering omarmt die evolutie. Doortastende maatregelen zijn nodig.

Maar de Vlaamse regering blijft talmen en op de rem staan. Al zeventien jaar mist ze klimaatdoelstelling na klimaatdoelstelling. En terwijl de te beklimmen berg alleen maar hoger wordt, gooit ze er bij voorbaat al het bijltje bij neer.

Van het dossier rond het Essersbos tot de keuze voor de schaliegasfabriek van Ineos; kans na kans werd afgelopen jaren gemist om het beleid fundamenteel bij te stellen. Maar het kan nog cynischer. Tot op vandaag gebruikt de Vlaamse regering honderden miljoenen euro’s uit het Vlaamse klimaatfonds – centen die Vlaanderen ontvangt vanuit Europa om haar klimaatbeleid ambitieuzer te maken – om grote industriële vervuilers te subsidiëren.

Diezelfde regering plant eveneens een nieuwe leidingstraat tussen Antwerpen en Limburg: een autostrade van ondergrondse pijpleidingen voor fossiele en chemische grondstoffen waarvoor bovengronds bomen en huizen zullen moeten wijken. Het tracé loopt immers dwars door woongebieden en waardevolle natuurgebieden.

En ondertussen blijft de cementmolen lustig verder draaien: elke dag verdwijnt in ons bosarme Vlaanderen 7 hectare open ruimte. Meer dan 2000 (!) hectare per jaar. Wat een schril contrast met de povere 268 hectare bos die de Vlaamse regering de afgelopen twee jaar realiseerde. Het doet nadenken welk een ravage een vergelijkbare regenval in ons ‘versteende’ Vlaanderen zou betekenen …

Als het water de komende weken is gezakt, de ravage stilaan is opgeruimd, de vermisten teruggebracht en de doden begraven, wacht ons een belangrijke opdracht. Een opdracht om toekomstig leed maximaal te voorkomen. Zodat uit onze gedeelde rouw, iets goeds kan ontstaan.

Warme groet,

Meyrem Almaci
Voorzitster Groen